Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hay còn gọi là báo cáo dòng tiền (cash flow statement) có vai trò quan trọng trong việc cung cấp những thông tin liên để đánh giá khả năng tạo ra tiền của công ty, chỉ ra được mối liên quan giữa lợi nhuận ròng và dòng tiền ròng, phân tích khả năng thanh toán của công ty và dự đoán được kế hoạch thu chi tiền cho kỳ tiếp theo.
Một báo cáo lưu chuyển tiền tệ được phân ra làm ba hoạt động chính là hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính (xem chi tiết như bên dưới). Tổng của ba hoạt động cho biết lượng lưu chuyển tiền thuần trong kỳ. Lượng tiền thuần này cùng với Tiền và tương đương tiền đầu kỳ và điều chỉnh bởi Ảnh hưởng của chênh lệch tỷ giá hối đoái, quy đổi tiền tệ sẽ ra Tiền và các khoản tương đương tiền cuối kỳ.
| I | Lưu chuyển từ hoạt động kinh doanh | Tiền liên quan đến các hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp, sử dụng để đánh giá khả năng tạo tiền của doanh nghiệp từ các hoạt động kinh doanh để trang trải các khoản nợ, duy trì các hoạt động, trả cổ tức và tiến hành các hoạt động đầu tư |
| 1 | Lợi nhuận trước thuế | Khoản lợi nhuận trước thuế lấy từ báo cáo kết quả kinh doanh |
| Điều chỉnh cho các khoản không phát sinh tiền mặt trong kỳ báo cáo | – Khấu hao – Các khoản dự phòng – Lãi/(lỗ) chênh lệch tỷ giá do đánh giá lại – Chi phí lãi vay (chưa trả trong kỳ) | |
| 2 | Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh trước thay đổi vốn lưu động | |
| Điều chỉnh cho các khoản thực trả trong kỳ báo cáo | – Vốn lưu động như hàng tồn kho, các khoản phải thu, phải trả – Tiền lãi vay đã trả – Thuế thu nhập doanh nghiệp đã trả | |
| 3 | Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh | Nếu số âm là dấu hiệu cảnh báo hiệu quả hoạt động kinh doanh chính. Doanh nghiệp chưa tạo ra đủ tiền chi trả cho hoạt động kinh doanh và các khoản nợ. Do đó doanh nghiệp cần bù đắp thông qua hoạt động tài chính (Vay/tăng vốn chủ sở hữu…) hoặc hoạt động tài chính (bán tài sản, thu từ các khoản cho vay/đầu tư…) |
| II | Lưu chuyển từ hoạt động đầu tư | Tiền có liên quan đến việc mua sắm, xây dựng, nhượng bán, thanh lý tài sản dài hạn và các khoản đầu tư khác |
| 1 | Các khoản chi | – Mua sắm tài sản cố định – Tiền gửi có kỳ hạn – Đầu tư góp vốn vào đơn vị khác |
| 2 | Các khoản thu | – Thanh lý tài sản – Tiền gửi có kỳ hạn – Thu hồi khoản cho vay – Thu hồi khoản đầu tư vào đơn vị khác – Lãi tiền gửi và cổ tức |
| 3 | Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư | – Dòng tiền đầu tư thường âm do công ty chi tiền để đầu tư tài sản/dự án để tăng quy mô/tạo thêm doanh thu, lợi nhuận trong tương lai. – Nếu dòng tiền đầu tư dương chứng tỏ công ty đã bán tài sản. Bạn cần đánh giá tài sản này có quan trọng không, có ảnh hưởng gì tới hoạt động kinh doanh của công ty trong tương lai không. Bạn cần xem công ty đã đầu tư vào đâu và có hiệu quả không. |
| III | Lưu chuyển từ hoạt động tài chính | Dòng tiền liên quan đến việc thay đổi quy mô và kết cấu của vốn chủ sở hữu và vốn vay của doanh nghiệp. |
| 1 | Các khoản thu | – Tiền thu từ bán cổ phiếu quỹ – Tiền thu từ nhận vốn góp của cổ đông không kiểm soát – Tiền thu từ đi vay |
| 2 | Các khoản chi | – Tiền chi trả nợ gốc vay – Tiền chi trả cổ tức |
| 3 | Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính | Nếu dòng tiền từ hoạt động tài chính lớn, bạn cần xem công ty có vay nợ nhiều không? Dòng tiền này sử dụng để đầu tư tài sản/dự án hay để bù đắp cho hoạt động kinh doanh. |
- Thông tin đầu tư mới của doanh nghiệp: Trong lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động đầu tư, chúng ta có thể thấy doanh nghiệp có đang mở rộng, thu hẹp hay đi ngang thông qua tiền chi cho tài sản cố định. Từ đó có thể đưa ra các dự báo về doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp trong tương lai.
- Thông tin khấu hao của doanh nghiệp: Khấu hao tài sản thường chiếm một phần lớn trong lợi nhuận, đặc biệt với các doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp có tài sản cố định lớn như thủy điện, nhiệt điện, dầu khí… Do đó, NĐT cần xem con số và chính sách khấu hao tài sản cố định của doanh nghiệp. Từ đó có thể phát hiện ra các doanh nghiệp điều tiết lợi nhuận thông qua tăng hoặc giảm chi phí khấu hao.
- Chất lượng lợi nhuận thông qua dòng tiền từ hoạt động kinh doanh: Doanh nghiệp đang tạo ra lợi nhuận nhưng lại để cho khách hàng vay nợ quá nhiều sẽ dẫn đến suy giảm về dòng tiền hoạt động kinh doanh. Trong ngắn hạn thì tác động sẽ không lớn nhưng trong dài hạn sẽ dẫn đến sự suy yếu tài chính. Nếu theo dõi trong thời gian 3-5 năm, chúng ta cũng có thể nhận ra các doanh nghiệp đang thổi phồng lợi nhuận/lợi nhuận ảo thông qua dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh âm.
- Chính sách về cổ tức: Doanh nghiệp đang sử dụng phần lớn lợi nhuận để trả cổ tức hay tái đầu tư? Từ đó phần nào đánh giá được triển vọng và tiềm năng của doanh nghiệp.